hiện tượng phóng xạ

Tùy vào lúc độ và liều lượng tiếp xúc mà phóng xạ hoàn toàn có thể gây tử vong ngay mau chóng hoặc nhẹ nhàng hơn là ung thư phổi, máu, da, con đường giáp, suy thoái tiền liệt tuyến Tất cả họ đều tiếp xúc đối với cả hai nguồn phản xạ là thoải mái và tự nhiên và tự tạo nhưng trong số lượng giới hạn an toàn. Hiện tượng phóng xạ. Trong vật lý 12 phóng xạ có rất nhiều phần kiến thức cần phải nắm được. Trước tiên chúng ta cùng tìm hiểu bài 37 phóng xạ vật lý 12 lý thuyết và sau đó áp dụng làm bài tập nhé! 1.1. Phóng xạ là gì? Xương được chụp để phát hiện các hiện tượng sai khớp hay gẫy xương. Có khi điều trị cần phải chẩn đoán bằng cách tiêm chất phóng xạ vào cơ thể. Bức xạ có thể được dùng riêng để chữa ung thư hay được sử dụng hỗ trợ cho điều trị bằng phẫu thuật hoặc Sự khúc xạ ánh sáng. Với hiện tượng khúc xạ ánh sáng, đây là hiện tượng quan sát thường gặp nhất. Bất cứ loại sóng nào cũng có thể khúc xạ được khi nó tương tác ở trong môi trường. Có thể thấy rằng, khi sóng âm truyền từ môi trường nọ sang môi trường kia Hiệu chuẩn máy đo phóng xạ, bức xạ các hãng. Với giấy chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO 17025: 2017 của AOSC, ILAC-MRA ( số VLAC- 1.0416), giấy chứng nhận của Nghị định 105 của Tổng Cục đo lường chất lượng cùng với bảng scope rộng, đa dạng và độ không đảm bảo đo nhỏ Mặc dù chưa bao giờ được xác nhận nhưng những thông tin xoay quanh hiện tượng đột biến gen do nhiễm phóng xạ hạt nhân vẫn luôn là mối lo ngại đối với người dân. Được đăng tải trên trang Twitter cá nhân của một thành viên có tên san_kaido vào hồi tháng 5 vừa qua, hình climustringam1977. Năm 1896 Béc-cơ-ren Becquerel tìm ra hiện tượng muối urani phát ra những tia có thể tác dụng lên kính ảnh và chứng minh được rằng đó không phải là hiện tượng phát tia Rơn-ghen hay hiện tượng lân quang. Ông đặt tên hiện tượng này là Phóng xạ. Trong bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu hiện tượng phóng xạ xảy ra như thế nào? nó chứng minh điều gì? Định luật phóng xạ phát biểu ra sao, Công thức tính Định luật phóng xạ và Chu kỳ bán rã được viết thế nào? Từ phát hiện phóng xạ của Béc-cơ-ren, hai ông bà Pi-e Quy-ri Curie và Ma-ri Quy-ri lại tìm thêm được hai chất phóng xạ là pôlôni và rađi, trong đó rađi có tính phóng xạ mạnh hơn nhiều so với urani, sau đó người ta tìm ra hiện tượng phóng xạ nhân tạo. 1. Hiện tượng phóng xạ là gì? – Định nghĩa Phóng xạ là quá trình phân rã tự phát của một hạt nhân không bền vững tự nhiên hay nhân tạo. Quá trình phân rã này kèm theo sự tạo ra các hạt và có thể kèm theo sự phát ra các bức xạ điện từ. Hạt nhân tự phân rã gọi là hạt nhân mẹ, hạt nhân được tạo thành sau phân rã gọi là hạt nhân con. 2. Các dạng phóng xạ a Phóng xạ anpha α – Phản ứng phóng xạ α – Tia α là dòng hạt nhân chuyển động với tốc độ 20000 km/s. Quãng đường đi được của tia α trong không khí chừng vài xentimét và trong vật rắn chừng vài micromét. b Phóng xạ beta trừ β– – Phản ứng phóng xạ β– – Phóng xạ β– là quá trình phát ra tia β–. Tia β– là dòng các electron c Phóng xạ beta cộng β+ – Phản ứng phóng xạ β+ – Phóng xạ β+ là quá trình phát ra tia β+. Tia β+ là dòng các pôzitron . Pô zitron có điện tích +e và khối lượng bằng khói lượng electron. Nó là phản hạt của electron. – Các hạt và chuyển động với tốc độ xấp xỉ tốc độ ánh sáng, tạo thành các tia β– và β+. Các tia này có thể truyền được vài mét trong không khí và vài milimét trong kim loại. d Phóng xạ gamma γ – Một số hạt nhân con sau quá trình phóng xạ α hay β+, β– được tạo ra ở trạng thái kích thích chuyển về trạng thái có mức năng lượng thấp hơn và phát ra bức xạ γ, gọi là tia γ. – Các tia γ đi được vài mét trong bêtông và vài xentimét trong chì. II. Định luật phóng xạ 1. Đặc tính của quá trình phóng xạ – Có bản chất là một quá trình biến đổi hạt nhân. – Có tính tự phát và không điều khiển được không phụ thuộc nhiệt độ, áp suất,… – Là một quá trình ngẫu nhiên không có thời gian phân rã xác định. 2. Định luật phóng xạ – Phát biểu định luật phóng xạ Đặc trưng cho mỗi chất phóng xạ là thời gian T, gọi là chu kỳ bán rã. Cứ sau khoảng thời gian 1 chu kỳ bán rã T thì một nửa lượng chất phóng xạ đã bị phân rã biến thành chất khác. – Công thức định luật phân rã phóng xạ N = N0e-λt Với là hằng số phóng xạ; Suy ra số hạt nhân phân rã 3. Chu kì bán rã – Định nghĩa Chu kì bán rã là thời gian qua đó số lượng các hạt nhân còn lại 50% nghĩa là phân rã 50%. – Công thức chu kỳ bán rã T – Dưới đây là bảng chu kỳ bán rã của một số chất phóng xạ Bảng chu kỳ bán rã của một số chất phóng xạ III. Đồng vị phóng xạ nhân tạo – Ngoài các đồng vị phóng xạ có sẵn trong tự nhiên, người ta cũng chế tạo được nhiều đồng vị phóng xạ, gọi là đồng vị phóng xạ nhân tạo. 1. Phóng xạ nhân tạo và phương pháp nguyên tử đánh dấu – Người ta tạo ra các hạt nhân phóng xạ của các nguyên tố X bình thường không phải là chất phóng xạ theo sơ đồ tổng quát sau – là đồng vị phóng xạ của X. Khi trộn lẫn với các hạt nhân bình thường không phóng xạ, các hạt nhân phóng xạ được gọi là các nguyên tử đánh dấu, cho phép ta khảo sát sự tồn tại, sự phân bố, sự chuyển vận của nguyên tố X. – Phương pháp nguyên tử đánh dấu có nhiều ứng dụng quan trọng trong sinh học, hóa học, y học,… Trong y học người ta đưa các đồng vị khác nhau vào cơ thể để theo dõi sự xâm nhập và di chuyển của nguyên tố nhất định trong cơ thể người để theo dõi tình trạng bệnh lý. 2. Đồng vị 14C , đồng hồ của Trái Đất – là một đồng vị phóng xạ β–, chu kì bán rã 5730 năm. Tỉ lệ C trong cácbon điôxít CO2 của khí quyển là 10-6%. – Bằng cách so sánh độ phóng xạ của mẫu cây tươi và mẫu cây đã chết cùng loại và cùng khối lượng ta có thể xác định được thời gian từ lúc cây ấy chết cho đến nay. Điều này được ứng dụng trong ngành khảo cổ học để xác định niên đại của các cổ vật. – Đơn vị của độ phóng xạ là becơren Bq và curi Ci 1Bq = 1 phân rã/s. IV. Bài tập vận dụng định luật phóng xạ và chu kỳ bán rã * Bài 1 trang 194 SGK Vật Lý 12 Một hạt nhân phóng xạ α, β-, β+, γ hãy hoàn chỉnh bảng sau ° Lời giải bài 1 trang 194 SGK Vật Lý 12 – Ta có bảng sau * Bài 2 trang 194 SGK Vật Lý 12 Chọn câu đúng. Quá trình phóng xạ hạt nhân. A. thu năng lượng B. tỏa năng lượng C. không thu, không tỏa năng lượng D. có trường hợp thu, có trường hợp tỏa năng lượng. ° Lời giải bài 2 trang 194 SGK Vật Lý 12 ◊ Chọn đáp án B. tỏa năng lượng – Quá trình phóng xạ hạt nhân tỏa năng lượng. Trong phản ứng toả năng lượng các hạt sinh ra có độ hụt khối lớn hơn nên bền vững hơn. Các hiện tượng phóng xạ, phân hạch, nhiệt hạch luôn là phản ứng hạt nhân tỏa năng lượng. * Bài 3 trang 194 SGK Vật Lý 12 Trong số các tia α, β–, β+, γ tia nào đâm xuyên mạnh nhất? Tia nào đâm xuyên yếu nhất? ° Lời giải bài 3 trang 194 SGK Vật Lý 12 – Khả năng đâm xuyên tia γ là mạnh nhất vì bước sóng ngắn nhất, năng lượng lớn nhất. – Khả năng đâm xuyên tia α là yếu nhất vì bước sóng dài nhất, năng lượng nhỏ nhất. * Bài 4 trang 194 SGK Vật Lý 12 Quá trình phóng xạ nào không có sự thay đổi cấu tạo hạt nhân? A. Phóng xạ α B. Phóng xạ β– C. Phóng xạ β+ D. Phóng xạ γ ° Lời giải bài 4 trang 194 SGK Vật Lý 12 ◊ Chọn đáp án D. Phóng xạ γ a Phóng xạ α – Hạt nhân con ở vị trí lùi hai ô so với hạt nhân mẹ b Phóng xạ β– – Hạt nhân con ở vị trí tiến một ô so với hạt nhân mẹ c Phóng xạ β+ – Hạt nhân con ở vị trí lùi một ô so với hạt nhân mẹ d Phóng xạ γ – Tia γ có bản chất là sóng điện từ nên không có sự biến đổi hạt nhân. * Bài 5 trang 194 SGK Vật Lý 12 Hãy chọn câu đúng. Trong quá trình phóng xạ, số lượng hạt phân hủy giảm đi vào thời gian t theo quy luật A. -αt + β α,β>0 B. C. ° Lời giải bài 5 trang 194 SGK Vật Lý 12 ◊ Chọn đáp án – Số lượng hạt nhân giảm theo hàm mũ N = Xem thêm Bài 43. Các vùng kinh tế trọng điểm – Địa lý 12 Hướng dẫn sử dụng Atlat địa lí Việt Nam trang “Chăn Nuôi” tr. 19 Nghị luận xã hội về câu chuyện Cá chép con và cua Luyện tập tính chất hóa học của nhóm halogen, hợp chất halogen và bài tập – hóa 10 bài 26 Nghị luận xã hội Để giàu sang, một người có thể chỉ mất vài ba năm, nhưng để trở thành người có văn hóa có thể phải mất hàng chục năm, có khi cả cuộc đời Năm 1896 Béc-cơ-ren Becquerel tìm ra hiện tượng muối urani phát ra những tia có thể tác dụng lên kính ảnh và chứng minh được rằng đó không phải là hiện tượng phát tia Rơn-ghen hay hiện tượng lân quang. Ông đặt tên hiện tượng này là Phóng bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu hiện tượng phóng xạ xảy ra như thế nào? nó chứng minh điều gì? Định luật phóng xạ phát biểu ra sao, Công thức tính Định luật phóng xạ và Chu kỳ bán rã được viết thế nào? Từ phát hiện phóng xạ của Béc-cơ-ren, hai ông bà Pi-e Quy-ri Curie và Ma-ri Quy-ri lại tìm thêm được hai chất phóng xạ là pôlôni và rađi, trong đó rađi có tính phóng xạ mạnh hơn nhiều so với urani, sau đó người ta tìm ra hiện tượng phóng xạ nhân tạo. I. Hiện tượng phóng xạ 1. Hiện tượng phóng xạ là gì? - Định nghĩa Phóng xạ là quá trình phân rã tự phát của một hạt nhân không bền vững tự nhiên hay nhân tạo. Quá trình phân rã này kèm theo sự tạo ra các hạt và có thể kèm theo sự phát ra các bức xạ điện từ. Hạt nhân tự phân rã gọi là hạt nhân mẹ, hạt nhân được tạo thành sau phân rã gọi là hạt nhân con. 2. Các dạng phóng xạ a Phóng xạ anpha α - Phản ứng phóng xạ α - Tia α là dòng hạt nhân chuyển động với tốc độ 20000 km/s. Quãng đường đi được của tia α trong không khí chừng vài xentimét và trong vật rắn chừng vài micromét. b Phóng xạ beta trừ β- - Phản ứng phóng xạ β- - Phóng xạ β- là quá trình phát ra tia β-. Tia β- là dòng các electron c Phóng xạ beta cộng β+ - Phản ứng phóng xạ β+ - Phóng xạ β+ là quá trình phát ra tia β+. Tia β+ là dòng các pôzitron . Pô zitron có điện tích +e và khối lượng bằng khói lượng electron. Nó là phản hạt của electron. - Các hạt và chuyển động với tốc độ xấp xỉ tốc độ ánh sáng, tạo thành các tia β- và β+. Các tia này có thể truyền được vài mét trong không khí và vài milimét trong kim loại. d Phóng xạ gamma γ - Một số hạt nhân con sau quá trình phóng xạ α hay β+, β- được tạo ra ở trạng thái kích thích chuyển về trạng thái có mức năng lượng thấp hơn và phát ra bức xạ γ, gọi là tia γ. - Các tia γ đi được vài mét trong bêtông và vài xentimét trong chì. II. Định luật phóng xạ 1. Đặc tính của quá trình phóng xạ - Có bản chất là một quá trình biến đổi hạt nhân. - Có tính tự phát và không điều khiển được không phụ thuộc nhiệt độ, áp suất,... - Là một quá trình ngẫu nhiên không có thời gian phân rã xác định. 2. Định luật phóng xạ - Phát biểu định luật phóng xạ Đặc trưng cho mỗi chất phóng xạ là thời gian T, gọi là chu kỳ bán rã. Cứ sau khoảng thời gian 1 chu kỳ bán rã T thì một nửa lượng chất phóng xạ đã bị phân rã biến thành chất khác. - Công thức định luật phân rã phóng xạ N = N0e-λt Với là hằng số phóng xạ; Suy ra số hạt nhân phân rã 3. Chu kì bán rã - Định nghĩa Chu kì bán rã là thời gian qua đó số lượng các hạt nhân còn lại 50% nghĩa là phân rã 50%. - Công thức chu kỳ bán rã T - Dưới đây là bảng chu kỳ bán rã của một số chất phóng xạ Bảng chu kỳ bán rã của một số chất phóng xạ III. Đồng vị phóng xạ nhân tạo - Ngoài các đồng vị phóng xạ có sẵn trong tự nhiên, người ta cũng chế tạo được nhiều đồng vị phóng xạ, gọi là đồng vị phóng xạ nhân tạo. 1. Phóng xạ nhân tạo và phương pháp nguyên tử đánh dấu - Người ta tạo ra các hạt nhân phóng xạ của các nguyên tố X bình thường không phải là chất phóng xạ theo sơ đồ tổng quát sau - là đồng vị phóng xạ của X. Khi trộn lẫn với các hạt nhân bình thường không phóng xạ, các hạt nhân phóng xạ được gọi là các nguyên tử đánh dấu, cho phép ta khảo sát sự tồn tại, sự phân bố, sự chuyển vận của nguyên tố X. - Phương pháp nguyên tử đánh dấu có nhiều ứng dụng quan trọng trong sinh học, hóa học, y học,... Trong y học người ta đưa các đồng vị khác nhau vào cơ thể để theo dõi sự xâm nhập và di chuyển của nguyên tố nhất định trong cơ thể người để theo dõi tình trạng bệnh lý. 2. Đồng vị 14C , đồng hồ của Trái Đất - là một đồng vị phóng xạ β-, chu kì bán rã 5730 năm. Tỉ lệ C trong cácbon điôxít CO2 của khí quyển là 10-6%. - Bằng cách so sánh độ phóng xạ của mẫu cây tươi và mẫu cây đã chết cùng loại và cùng khối lượng ta có thể xác định được thời gian từ lúc cây ấy chết cho đến nay. Điều này được ứng dụng trong ngành khảo cổ học để xác định niên đại của các cổ vật. - Đơn vị của độ phóng xạ là becơren Bq và curi Ci 1Bq = 1 phân rã/s. IV. Bài tập vận dụng định luật phóng xạ và chu kỳ bán rã * Bài 1 trang 194 SGK Vật Lý 12 Một hạt nhân phóng xạ α, β-, β+, γ hãy hoàn chỉnh bảng sau ° Lời giải bài 1 trang 194 SGK Vật Lý 12 - Ta có bảng sau Phóng xạ Z A Thay đổi Không đổi Thay đổi Không đổi α Giảm 2 Giảm 4 β- Tăng 1 x β+ Giảm 1 x γ x x * Bài 2 trang 194 SGK Vật Lý 12 Chọn câu đúng. Quá trình phóng xạ hạt nhân. A. thu năng lượng B. tỏa năng lượng C. không thu, không tỏa năng lượng D. có trường hợp thu, có trường hợp tỏa năng lượng. ° Lời giải bài 2 trang 194 SGK Vật Lý 12 ◊ Chọn đáp án B. tỏa năng lượng - Quá trình phóng xạ hạt nhân tỏa năng lượng. Trong phản ứng toả năng lượng các hạt sinh ra có độ hụt khối lớn hơn nên bền vững hơn. Các hiện tượng phóng xạ, phân hạch, nhiệt hạch luôn là phản ứng hạt nhân tỏa năng lượng. * Bài 3 trang 194 SGK Vật Lý 12 Trong số các tia α, β-, β+, γ tia nào đâm xuyên mạnh nhất? Tia nào đâm xuyên yếu nhất? ° Lời giải bài 3 trang 194 SGK Vật Lý 12 - Khả năng đâm xuyên tia γ là mạnh nhất vì bước sóng ngắn nhất, năng lượng lớn nhất. - Khả năng đâm xuyên tia α là yếu nhất vì bước sóng dài nhất, năng lượng nhỏ nhất. * Bài 4 trang 194 SGK Vật Lý 12 Quá trình phóng xạ nào không có sự thay đổi cấu tạo hạt nhân? A. Phóng xạ α B. Phóng xạ β- C. Phóng xạ β+ D. Phóng xạ γ ° Lời giải bài 4 trang 194 SGK Vật Lý 12 ◊ Chọn đáp án D. Phóng xạ γ a Phóng xạ α - Hạt nhân con ở vị trí lùi hai ô so với hạt nhân mẹ b Phóng xạ β- - Hạt nhân con ở vị trí tiến một ô so với hạt nhân mẹ c Phóng xạ β+ - Hạt nhân con ở vị trí lùi một ô so với hạt nhân mẹ d Phóng xạ γ - Tia γ có bản chất là sóng điện từ nên không có sự biến đổi hạt nhân. * Bài 5 trang 194 SGK Vật Lý 12 Hãy chọn câu đúng. Trong quá trình phóng xạ, số lượng hạt phân hủy giảm đi vào thời gian t theo quy luật A. -αt + β α,β>0 B. C. ° Lời giải bài 5 trang 194 SGK Vật Lý 12 ◊ Chọn đáp án - Số lượng hạt nhân giảm theo hàm mũ N = Bài 37 trong chương trình vật lý lớp 12 là phần kiến thức vô cùng quan trọng mà các em học sinh cần nắm được. Qua bài viết này, VUIHOC muốn các em nắm được khái niệm, các dạng, định luật, ứng dụng về phóng xạ vật lý 12 và áp dụng vào làm bài tập 1. Hiện tượng phóng xạ Trong vật lý 12 phóng xạ có rất nhiều phần kiến thức cần phải nắm được. Trước tiên chúng ta cùng tìm hiểu bài 37 phóng xạ vật lý 12 lý thuyết và sau đó áp dụng làm bài tập nhé! Phóng xạ là gì? Phóng xạ được biết đến là quá trình phân rã xảy ra tự phát của một hạt nhân không có sự bền vững có thể là tự nhiên hoặc nhân tạo. Quá trình phân rã đó sẽ kèm theo sự hình thành các hạt và có thể kèm theo quá trình phát ra của các bức xạ điện từ. Hạt nhân tự phân rã hay còn gọi là hạt nhân mẹ, còn hạt nhân được hình thành sau quá trình phân rã thì được gọi là hạt nhân con. Các dạng phóng xạ a Phóng xạ anpha α – Phản ứng của phóng xạ α $_{Z}^{A}\textrm{X} \rightarrow _{A-4}^{Z-2}\textrm{He} + _{2}^{4}\textrm{He}$ => Bị lùi đi 2 ô xét trong bảng hệ thống tuần hoàn – Tia α có bản chất là dòng hạt nhân $_{2}^{4}\textrm{He}$ có tốc độ chuyển động là 20000 km/s. Quãng đường tia α đi được trong không khí rơi vào khoảng vài centimét và đi được trong vật rắn vào khoảng vài micromét. - Đặc điểm Có khả năng Ion hóa được môi trường mạnh. Bị mất đi năng lượng một cách nhanh chóng. Tầm bay xa khá ngắn. Bị lệch đi khi ở trong điện trường hoặc từ trường bị lệch về hướng điện cực âm. b Phóng xạ beta trừ β– – Phản ứng của phóng xạ β– $_{Z}^{A}\textrm{X} \rightarrow _{Z-2}^{A-4}\textrm{He} + _{2}^{4}\textrm{He}$ => Tiến ra một ô xét trong bảng hệ thống tuần hoàn. – Phóng xạ β– là quá trình tia β– phát ra. Tia β– có bản chất là dòng các electron $_{-1}^{0}\textrm{e}$. c Phóng xạ beta cộng β+ – Phản ứng phóng xạ β+ $_{Z}^{A}\textrm{X} \rightarrow _{Z-1}^{A}\textrm{Y} + _{0}^{1}\textrm{n}$ => Lùi đi một ô xét trong bảng hệ thống tuần hoàn. – Phóng xạ β+ là quá trình tia β+ phát ra. Tia β+ có bản chất là dòng các pôzitron $_{1}^{0}\textrm{e}$. Pô zitron mang điện tích +e và có khối lượng bằng với khối lượng của electron. Nó chính là phản hạt của electron. – Các hạt $_{-1}^{0}\textrm{e}$ và $_{1}^{0}\textrm{e}$ sẽ chuyển động với tốc độ xấp xỉ với tốc độ của ánh sáng, tạo nên 2 tia là β– và β+. Các tia đó có thể được truyền vài mét trong môi trường không khí và vài milimét khi ở trong kim loại. => Đặc điểm của tia β Ion hóa môi trường nhưng α. d Phóng xạ gamma γ – Một số hạt nhân con sau khi trải qua quá trình phóng xạ α hay β-, β+ được tạo thành ở trạng thái kích thích trở về trạng thái mang mức năng lượng thấp hơn và từ đó sẽ phát ra bức xạ γ, tia phát ra gọi là tia γ. – Các tia γ có thể đi được vài mét trong môi trường bê tông và vài centimét trong môi trường chì. - Đặc điểm của phóng xạ gamma γ Có thể ion hóa được. Có thể đâm xuyên rất mạnh. Không bị lệch khi ở trong môi trường là điện trường hay từ trường. - Phương trình Phân rã đó không làm biến đổi hạt nhân mà sẽ đi kèm với các phân rã α và β. Với trường hợp hạt nhân con sinh ra trong trạng thái được kích thích, thì nó chuyển từ mức kích thích E2 sang mức thấp hơn là E1, đồng thời sẽ phóng ra một proton với tần số f được xác định bởi hệ thức như sau E2 - E1 = hf. Hiệu E2 - E1 mang trị số lớn, nên proton γ được phát ra cũng có tần số rất lớn và bước sóng thì lại rất nhỏ λ α. C. Tia β- có khả năng xuyên qua một miếng chì dày cỡ vài centimet. D. A và B đều sai. Đáp án đúng C Tia β có thể đâm xuyên nhưng chỉ xuyên qua được lá nhôm dày cỡ vài mm. Câu 7 Khẳng định nào trong các khẳng định dưới đây là đúng khi nói về tia γ? A. Tia γ có bản chất là sóng điện từ với bước sóng cực kỳ ngắn tia β+. Tia alpha kí hiệu α bản chất là hạt nhân của nguyên tử Heli $_{2}^{4}\textrm{He}$ - Bị lệch về hướng bản - của tụ điện < tia β+ vì chúng có mang q = +2e. - Phát ra với v = 107m/s. - Có thể ion hoá chất khí. - Khả năng đâm xuyên kém. Trong môi trường không khí thì đi được 8cm. Đáp án D Câu 12 Để đo được chu kì bán rã của chất phóng xạ, ta sử dụng máy đếm xung. Đếm bắt đầu từ t0 = 0 → t1 = 1h, máy đếm ra được X1 xung, đến khi s = 2h thì máy đếm ra được X2 = 1,25X1. Tính chu kỳ của chất phóng xạ đó? A. 60 phút B. 45 phút C. 30 phút D. 15 phút - Máy đếm xung có vai trò là đếm số hạt bị phân rã trong một khoảng thời gian nhất định mà lúc máy ghi. - Do đó ta có - Thay t1 = 1h, t2 = 2h Chọn đáp án C Câu 13 Tìm phát biểu đúng A. Phản ứng hạt nhân bảo toàn được số proton vì nó tuân theo định luật bảo toàn điện tích. B. Phóng xạ thì luôn luôn là 1 phản ứng hạt nhân mà năng lượng được tỏa ra. C. Phóng xạ chính là 1 phản ứng hạt nhân tỏa hoặc thu năng lượng tùy thuộc vào loại phóng xạ đó là gì α; β; γ,.... D. Phản ứng hạt nhân bảo toàn số nơtron là vì nó tuân theo định luật bảo toàn điện tích và bảo toàn số khối. - Phóng xạ hay phản ứng hạt nhân không tuân theo định luật bảo toàn khối lượng, năng lượng nghỉ, số proton, notron, electron, cơ năng năng lượng cơ học. Các hiện tượng như phóng xạ, phân hạch hay nhiệt hạch luôn là những phản ứng hạt nhân làm năng lượng tỏa ra. Chọn đáp án B Nắm trọn kiến thức Vật lý đạt 9+ thi tốt nghiệp THPT Quốc Gia ngay!!! Câu 14 Chọn câu sai. Tia α alpha A. Làm ion hoá chất khí. B. Bị lệch hướng khi xuyên qua môi trường là điện trường hay từ trường. C. Làm phát quang một số chất. D. Có khả năng đâm xuyên mạnh. - Tia alpha α thực chất là hạt nhân nguyên tử $_{2}^{4}\textrm{He}$ Bị lệch về phía bản - của tụ điện vì mang q = +2e. Phóng ra với vận tốc 107m/s. Có khả năng ion hoá chất khí. Đâm xuyên kém. Trong không khí đi được 8cm. Chọn đáp án D Câu 15 Một đồng vị phóng xạ nhân tạo mới hình thành, hạt nhân của nó có số proton bằng số notron. Bức xạ nào dưới đây được phóng ra từ đồng vị đó? A. β+ B. β- C. α và β- D. β- và γ - Ngoại trừ các đồng vị của khí He và H, nhìn chung các hạt nhân trong các nguyên tố khác đều sở hữu số proton ít hơn hoặc bằng với số notron Z ≤ N ≤ 1,5Z. - Hệ thức này có thể giúp xác định loại tia phóng xạ là β+ hay β- của 1 chất phóng xạ. Ở đó, hạt nhân ban đầu hạt nhân mẹ có số proton bằng với số notron nên sau đó sẽ chuyển đổi từ p → n p → n + v + β+ v là hạt notrino Chọn đáp án A Phóng xạ trong chương trình vật lý 12 là một phần kiến thức vô cùng quan trọng và bổ ích đối với các em học sinh. Bài viết sẽ giúp các em nắm bắt và vận dụng làm bài tập về phần kiến thức này. Ngoài ra, để tìm hiểu thêm về các phần kiến thức khác trong quá trình ôn thi Vật lý tốt THPT Quốc gia, các em truy cập vào để đăng ký tài khoản hoặc liên hệ trung tâm hỗ trợ ngay hôm nay để học hỏi thêm thật nhiều kiến thức nhé! Tia phóng xạ ion hóa làm tổn thương các mô khác nhau, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như liều bức xạ, tỷ lệ phơi nhiễm, loại tia xạ và phần của cơ thể bị phơi nhiễm. Triệu chứng có thể tại chỗ như bỏng hoặc toàn thân ví dụ, bệnh cấp tính do xạ trị. Chẩn đoán dựa vào tiền sử phơi nhiễm, dấu hiệu và triệu chứng, đôi khi phải sử dụng thiết bị phát hiện bức xạ để định vị và xác định nhiễm phóng xạ. Những người phơi nhiễm với bức xạ có thể được chia thành các nhóm nhạy cảm "nguy cơ thấp" và "nguy cơ cao", dựa trên mức độ giảm bạch cầu trung tính và sự hiện diện của các bệnh đi kèm. Quản lý phóng xạ tập trung vào các tổn thương do bức xạ, khử xạ, các biện pháp hỗ trợ và giảm thiểu phơi nhiễm của nhân viên chăm sóc y tế. Bệnh nhân nhiễm xạ nặng cấp tính được cách ly, thuốc kháng khuẩn và chống viêm và điều trị hồi phục tủy xương. Các bệnh nhân bị nhiễm xạ trong với một số hạt nhân phóng xạ đặc biệt có thể được điều trị bằng chất ức chế hấp thu hoặc chất tạo phức kết tủa. Tiên lượng được đánh giá ban đầu dựa vào thời gian từ khi phơi nhiễm với phóng xạ đến khi triệu chứng khởi phát, mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và số lượng tế bào lympho trong suốt 24 đến 72 giờ xạ ion hoá được phát ra bởi các nguyên tố phóng xạ và các thiết bị như máy chụp X-quang và máy xạ trị. Bức xạ bao gồm Các sóng điện từ năng lượng cao tia x, tia gammaCác hạt các hạt alpha, các hạt beta, neutronHạt alpha là các hạt nhân nguyên tử heli phát ra bởi một số hạt nhân phóng xạ có số nguyên tử cao ví dụ, plutonium, radium, uranium; chúng không thể đâm xuyên vào da ở độ sâu vượt quá lớn 50 mSv/năm. Lượng phóng xạ từ nguồn phóng xạ tự nhiên là quá thấp để gây ra các tổn thương bức xạ; tuy nhiên chúng có thể làm tăng một chút nguy cơ ung Hoa Kỳ, trung bình mọi người nhận khoảng 3 mSv/năm từ các nguồn nhân tạo, phần lớn trong số đó liên quan đến chẩn đoán hình ảnh trong y tế. Tính theo bình quân đầu người, sự đóng góp của việc tiếp xúc với các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh cao nhất đối với chụp CT và các thủ thuật can thiệp tim mạch hạt nhân. Tuy nhiên, các kỹ thuật chẩn đoán trong y tế hiếm khi gây ra liều đủ để tổn thương do bức xạ, mặc dù về lý thuyết có sự gia tăng nguy cơ gây ung thư. Các ngoại lệ có thể kể ra đó là các thủ tục can thiệp bằng màn huỳnh quang có thời gian kéo dài ví dụ, tái tạo nội mạch, thuyên tắc mạch máu khối u, cắt bỏ khối u bằng tần số phóng xạ; các thủ thuật này đã gây tổn thương cho da và các mô bên dưới. Xạ trị cũng có thể gây tổn thương cho các mô bình thường gần mô đích. Một phần rất nhỏ các kết quả phơi nhiễm trung bình công cộng đến từ tai nạn phóng xạ và sự cố phóng xạ do việc thử nghiệm vũ khí hạt nhân. Tai nạn có thể từ các máy phóng xạ công nghiệp, các nguồn bức xạ công nghiệp và lò phản ứng hạt nhân. Những tai nạn này thường là kết quả của việc không tuân thủ đúng các quy trình an toàn ví dụ, các khoá liên động bị bỏ qua. Các tổn thương do phóng xạ cũng được gây ra bởi các nguồn từ y tế hoặc công nghiệp do làm thất thoát hoặc bị đánh cắp các chất có tính phóng xạ. Những người có nhu cầu cần chăm sóc y tế vì những tổn thương do phóng xạ có thể không nhận thức được rằng họ đã bị phơi nhiễm với bức xạ. Các sự cố giải phóng chất phóng xạ ngoài dự kiến bao gồm từ nhà máy Three Mile Island ở Pennsylvania vào năm 1979, lò phản ứng Chernobyl ở Ucraina năm 1986 và nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi ở Nhật Bản vào năm 2011. Phơi nhiễm từ sự cố ở Three Mile Island là tối thiểu nhất bởi vì không có lỗ thủng nào của bình chứa hạt nhân phóng xạ xảy ra như ở Chernobyl và không có vụ nổ hydro xảy ra như ở Fukushima. Những người sống trong phạm vi 1,6 km của Three Mile Island chỉ nhận được khoảng 0,08 mSv một phần của liều chiếu từ nguồn tự nhiên trong một tháng. Ngược lại, người cuối cùng đã được sơ tán khỏi khu vực xung quanh nhà máy Chernobyl đã nhận liều hiệu dụng trung bình khoảng 30 mSv và liều tuyến giáp trung bình khoảng 490 mGy. Những người làm việc tại nhà máy Chernobyl tại thời điểm tai nạn đã nhận được liều cao hơn rất nhiều. Hơn 30 công nhân và nhân viên cứu hộ khẩn cấp đã chết trong vòng vài tháng sau tai nạn và nhiều người bị bệnh bức xạ cấp tính. Sự nhiễm xạ mức thấp từ các vụ tai nạn đã được phát hiện ở các quốc gia Châu Âu, Châu Á và thậm chí là ở Bắc Mỹ phạm vi ít hơn. Mức độ nhiễm xạ trung bình đối với dân số nói chung ở các khu vực bị ảnh hưởng khác nhau ở Belarus, Nga và Ucraina trong giai đoạn 20 năm sau tai nạn ước tính khoảng 9 mSv. Trận động đất và sóng thần ở Nhật Bản vào tháng 2011 đã dẫn đến việc giải phóng chất phóng xạ ra môi trường từ một số lò phản ứng tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi. Không có thương tích nghiêm trọng do bức xạ gây ra cho nhân viên tại chỗ. Trong số gần cư dân ở tỉnh Fukushima, liều hiệu quả ước tính dựa trên các cuộc phỏng vấn và mô hình tái cấu trúc liều là 4,5 Gy trong một khoảng thời gian ngắn vài phút đến vài giờ; tuy nhiên, 10 giây Gy có thể được dung nạp tốt khi được phân phối trong một thời gian dài đến một vùng mô nhỏ ví dụ để điều trị ung thư. Các yếu tố khác có thể làm tăng độ nhạy cảm đối với tổn thương bức xạ. Trẻ em dễ bị tổn thương do bức xạ hơn vì chúng có khả năng phân chia tế bào cao hơn. Những người đồng hợp tử với gen gây chứng thất điều-giãn mạch mất điều hòa - giãn mạch Thất điều-giãn mạch do khiếm khuyết sửa chữa DNA thường dẫn đến suy giảm miễn dịch dịch thể và miễn dịch tế bào; nó gây ra chứng mất điều hòa tiểu não tiến triển, giãn mao mạch mắt-da và nhiễm... đọc thêm biểu hiện tăng nhạy cảm rất nhiều với tổn thương do bức xạ. Các rối loạn như bệnh mô liên kết và bệnh tiểu đường có thể làm tăng độ nhạy cảm với tổn thương do bức xạ. Một số loại thuốc và thuốc hóa trị liệu ví dụ actinomycin D, doxorubicin, bleomycin, 5-fluorouracil, methotrexate cũng có thể làm tăng độ nhạy cảm với tổn thương do bức xạ. Một số thuốc hóa trị liệu ví dụ doxorubicin, etoposide, paclitaxel, epirubicin, thuốc kháng sinh ví dụ cefotetan, nhóm statin ví dụ simvastatin và các chế phẩm thảo dược có thể tạo ra phản ứng viêm da tại vị trí chiếu xạ trước nhớ lại bức xạ vài tuần để nhiều năm sau khi phơi nhiễm ở cùng một vị trí 1 Tài liệu tham khảo về sinh lý bệnh Tia phóng xạ ion hóa làm tổn thương các mô khác nhau, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như liều bức xạ, tỷ lệ phơi nhiễm, loại tia xạ và phần của cơ thể bị phơi nhiễm. Triệu chứng có thể tại chỗ ... đọc thêm . Tổn thương di truyền do bức xạ đối với các tế bào soma có thể dẫn đến biến đổi ác tính, trong khi phơi nhiễm trong tử cung có thể dẫn đến tác động sinh quái thai và tổn thương tế bào mầm, về mặt lý thuyết, làm tăng khả năng bị các khiếm khuyết di tiếp xúc kéo dài toàn thân với liều 0,5 Gy được ước tính làm gia tăng nguy cơ tử vong do ung thư ở người lớn trung bình từ khoảng 22% đến 24,5%, tăng nguy cơ tương đối 11% nhưng chỉ làm tăng nguy cơ tuyệt đối 2,5%. Cơ hội phát sinh ung thư do các liều thường gặp nghĩa là từ bức xạ nền và các xét nghiệm hình ảnh điển hình [xem Nguy cơ bức xạ ion hóa Nguy cơ của Tia xạ trong Y khoa Bức xạ ion hoá xem thêm Phơi nhiễm và Ô nhiễm Phóng xạ bao gồm Các sóng điện từ năng lượng cao tia x, tia gamma Các hạt các hạt alpha, các hạt beta, neutron Bức xạ ion hoá được phát ra... đọc thêm ] ít hơn nhiều và có thể bằng không. Ước tính có sự tăng nguy cơ ung thư vì tia xạ là kết quả của những liều lượng thấp nhưng trong thời gian dài của những người trong vùng lân cận của các sự cố của lò phản ứng hạt nhân như Fukushima đã được thực hiện bằng cách ngoại suy xuống từ những tác dụng đã biết của liều cao hơn. Hậu quả rất nhỏ về lý thuyết được nhân lên bởi một quần thể lớn khi nói đến số tử vong do ung thư có liên quan. Tuy nhiên, giá trị của các ngoại suy như vậy không thể khẳng định được chắc chắn bởi vì giả thuyết tăng nguy cơ quá nhỏ nên không thể phát hiện được trong các nghiên cứu dịch tễ học và khả năng không có sự tăng nguy cơ ung thư do phơi nhiễm này không thể bị loại trừ. Trẻ em dễ bị tổn thương vì chúng có số lượng tế bào đang phân chia cao hơn và tuổi thọ dài hơn nên ung thư có thể biểu hiện trong thời gian này. Chụp CT vùng bụng ở trẻ 1 tuổi ước tính làm tăng nguy cơ tuyệt đối phát triển thành ung thư khoảng 0,1%. Hạt nhân phóng xạ được tích tụ vào các mô đặc biệt có khả năng gây ung thư tại các tổ chức này ví dụ, tai nạn lò phản ứng Chernobyl đã dẫn tới việc sử dụng iốt nồng độ phóng xạ đáng kể do tiêu dùng sữa bị phơi nhiễm phóng xạ và các trường hợp ung thư tuyến giáp xuất hiện ở trẻ em bị phơi nhiễm. Thai nhi đặc biệt dễ bị thương tổn phóng xạ liều cao. Tuy nhiên, với liều lượng 60 ngày sau khi phơi nhiễm Bệnh được phân loại theo biểu hiện ở các cơ quan chính Hội chứng mạch não, xuất hiện ở liều phóng xạ toàn thân rất cao > 30 Gy, luôn gây tử vong. Giai đoạn báo trước tiến triển trong vòng vài phút đến 1 giờ sau khi phơi nhiễm. Giai đoạn không triệu chứng thường hiếm hoặc không có. Bệnh nhân biểu hiện run, co giật, mất điều hò, phù não và chết trong vòng vài giờ đến 1 hoặc 2 chứng đường tiêu hóa là biểu hiện chính sau khi dùng liều toàn thân khoảng 6 đến 30 Gy. Triệu chứng ban đầu thường được ghi nhận, tiến triển trong khoảng 1 giờ và được giải quyết trong 2 ngày. Trong giai đoạn tiềm ẩn thường kéo dài 4-5 ngày, tế bào niêm mạc ống tiêu hóa chết dần. Tế bào chết sẽ gây tình trạng khó chịu, buồn nôn, nôn ói, tiêu chảy dẫn đến mất nước nghiêm trọng, mất cân bằng điện giải, giảm thể tích huyết tương và trụy mạch. Cũng có thể xuất hiện hoại tử ruột, đẫn đến thủng ruột, nhiễm khuẩn huyết và shock nhiễm khuẩn. Thường là tử vong. Bệnh nhân nhận liều > 10 Gy có thể xuất hiện các triệu chứng mạch máu não gợi ý liều chết. Những người sống sót sẽ mắc hội chứng cơ quan tạo máu. Hội chứng cơ quan tạo máu là biểu hiện chính sau khi xạ trị toàn bộ cơ thể với liều khoảng 1 đến 6 Gy và bao gồm tình trạng giảm 3 dòng tế bào máu. Một giai đoạn báo hiệu nhẹ nhàng có thể bắt đầu từ 1 đến 6 giờ, kéo dài 24 đến 48 giờ. Tế bào gốc tủy xương bị suy giảm đáng kể, nhưng các tế bào máu trưởng thành đang lưu hành trong mạch máu hầu như không bị ảnh hưởng. Tế bào lympho đang lưu hành trong tuần hoàn là ngoại lệ và giảm bạch cầu lympho có thể biểu hiện trong vòng vài giờ đến vài ngày sau khi phơi nhiễm. Khi các tế bào trong mạch máu chết do lão hóa, chúng không được bổ sung đầy đủ, dẫn đến tình trạng giảm 3 dòng. Vì vậy, bệnh nhân không có triệu chứng trong giai đoạn tiềm ẩn khoảng 4,5 tuần sau khi dùng liều 1-Gy đến khi quá trình tạo máu bị ảnh hưởng. Nguy cơ nhiễm trùng tăng lên do hậu quả của giảm bạch cầu đa nhân trung tính Giảm bạch cầu Giảm bạch cầu trung tính là sự giảm số lượng bạch cầu trung tính. Nếu giảm nghiêm trọng, nguy cơ và mức độ nghiêm trọng của nhiễm khuẩn và nấm tăng lên. Các triệu chứng nhiễm trùng khu trú có... đọc thêm biểu hiện rõ nhất sau 2-4 tuần và giảm sản xuất kháng thể. Xuất huyết dưới da và chảy máu niêm mạc là hậu quả của giảm tiểu cầu Giảm tiểu cầu Tiểu cầu là những mảnh tế bào trong hệ tuần hoàn có chức năng trong hệ đông máu. Thrombopoietin giúp kiểm soát số lượng tiểu cầu lưu hành bằng cách kích thích tủy xương để sản sinh mẫu tiểu... đọc thêm , tiến triển trong vòng 3 đến 4 tuần và có thể tồn tại trong nhiều tháng. Thiếu máu tiến triển chậm vì hồng cầu có tuổi thọ dài hơn bạch cầu và tiểu cầu. Những người sống sót thì tăng nguy cơ mắc các loại ung thư do phóng xạ, trong đó có bệnh bạch cầu Tổng quan về Bệnh bạch cầu Bệnh bạch cầu là một tình trạng ác tính liên quan đến việc sản xuất quá nhiều bạch cầu chưa trưởng thành hoặc bất thường, cuối cùng sẽ ngăn chặn việc sản sinh ra các tế bào máu bình thường và... đọc thêm cấp. Tổn thương Bức xạ Khu trú Tia phóng xạ có thể gây cả tổn thương cấp tính và mãn tính tới gần như mọi cơ quan xem bảng Tổn thương Bức xạ Khu trú Tổn thương bức xạ khu trú * . Ở đa số bệnh nhân, những tác dụng phụ này xảy ra khi tiến hành xạ trị Tổn thương Bức xạ Khu trú . Các nguồn tiếp xúc thông thường khác bao gồm tiếp xúc vô ý với thực phẩm có bức xạ, thiết bị xạ trị, thiết bị nhiễu xạ tia X và các nguồn bức xạ công nghiệp hoặc y tế khác có khả năng tạo ra suất liều cao. Ngoài ra, phơi nhiễm lâu dài với tia X trong một số can thiệp với chiếu tia X liên tục trên màn huỳnh quang tăng sáng có thể dẫn đến CRI. Các vết đau hoặc loét do phóng xạ có thể mất vài tháng hoặc nhiều năm để tiến triển hoàn toàn. Bệnh nhân bị CRI nặng đau nhiều và thường cần can thiệp phẫu thuật. Các triệu chứng, mức độ nghiêm trọng và triệu chứng tiềm ẩnSố lượng tuyệt đối tế bào lympho và nồng độ amylase huyết thanhChẩn đoán là dựa vào tiền sử phơi nhiễm, triệu chứng và dấu hiệu lâm sàng kèm theo kết quả xét nghiệm. Thời điểm xuất hiện, thời gian diễn biến và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng có thể giúp xác định liều bức xạ và do đó cũng giúp phân loại bệnh nhân liên quan đến hậu quả của bức xạ. Tuy nhiên, một số triệu chứng ban đầu như buồn nôn, nôn ói, tiêu chảy, run không đặc hiệu và được gây ra do các nguyên nhân khác ngoài xạ trị nên được cân nhắc. Một số bệnh nhân không phơi nhiễm đủ để xuất hiện hội chứng nhiễm xạ cấp tính có thể có triệu chứng tương tự, không đặc hiệu, đặc biệt là sau một cuộc tấn công khủng bố hoặc tai nạn lò phản ứng. Sau khi phơi nhiễm phóng xạ cấp tính, xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu so sánh sự khác biệt về số lượng tuyệt đối của tế bào lympho, thực hiện và lặp lại sau 24, 48 và 72 giờ sau khi phơi nhiễm để ước lượng liều bức xạ ban đầu và tiên lượng xem bảng Mối quan hệ giữa số lượng tế bào bạch huyết tuyệt đối, liều lượng bức xạ, và tiên lượng Mối quan hệ giữa số lượng tuyệt đối tế bào lympho ở người lớn lúc 48 giờ, liều lượng phóng xạ, * và tiên lượng . Mối quan hệ giữa liều và số lượng bạch cầu lympho có thể bị thay đổi do chấn thương vật lý, có thể chuyển các bạch cầu lympho từ khoảng kẽ vào mạch máu, làm tăng số lượng bạch cầulympho 1, 2 Tài liệu tham khảo chẩn đoán Tia phóng xạ ion hóa làm tổn thương các mô khác nhau, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như liều bức xạ, tỷ lệ phơi nhiễm, loại tia xạ và phần của cơ thể bị phơi nhiễm. Triệu chứng có thể tại chỗ ... đọc thêm . Mức tác động của các yếu tố này là thoáng qua và thường giải quyết trong vòng 24 đến 48 giờ sau khi chấn thương cơ thể. Sự gia tăng thoáng qua về số lượng bạch cầu lympho này có thể gợi ý tiên lượng lạc quan sai lầm cho đến khi số lượng bạch cầu lympho giảm xuống. Tổng phân tích tế bào máu ngoại vi được lặp lại hàng tuần để theo dõi hoạt động của tủy xương cũng như dựa trên diễn biến lâm sàng. Nồng độ amylase huyết thanh tăng theo thời gian phụ thuộc vào liều bắt đầu từ 24 giờ sau khi phơi nhiễm phóng xạ đáng kể, mức độ được thể hiện ở sự khác biệt giữa nồng độ cơ bản và nồng độ những ngày sau đó. Các xét nghiệm khác cần được thực hiện nếu có thể Protein phản ứng C CRP CRP tăng theo liều bức xạ; mức độ tăng giúp phân biệt giữa các bệnh nhân phơi nhiễm nhẹ và độ citrulline trong máu Giảm nồng độ citrulline cho thấy tổn thương đường tiêu độ phối tử Fms Tyrosine kinase-3 FLT-3 máu FLT-3 là dấu hiệu cho tổn thương cơ quan tạo IL-6 Dấu ấn viêm này tăng ở liều phóng xạ cao nghiệm yếu tố kích thích tạo bạch cầu hạt G-CSF Nồng độ tăng ở liều phóng xạ cao xét nghiệm về di truyền học tế bào với chỉ số phân tán quá mức Các xét nghiệm này được sử dụng để đánh giá phơi nhiễm một phần cơ thể. Khi nghi ngờ bị nhiễm xạ, toàn bộ cơ thể cần được kiểm tra bằng một cửa sổ Geiger-Muller mỏng gắn với một đồng hồ khảo sát Geiger counter để xác định vị trí và mức độ nhiễm xạ bên ngoài. Ngoài ra, để phát hiện có thể nhiễm xạ bên trong, mũi, tai, miệng và vết thương sẽ được lau bằng khăn lau đã được làm sạch và sau đó kiểm tra bằng bộ đếm. Nước tiểu, phân và dịch nôn cũng nên được kiểm tra phóng xạ nếu nghi ngờ ô nhiễm từ bên trong. 1. Toft P, Tønnesen E, Helbo-Hansen HS, et al Redistribution of granulocytes in patients after major surgical stress. APMIS 102143-48, 1994. doi DeRijk R, Michelson D, Karp B, et al Exercise and circadian rhythm-induced variations in plasma cortisol differentially regulate interleukin-1 beta IL-1 beta, IL-6, and tumor necrosis factor-alpha TNF alpha production in humans high sensitivity of TNF alpha and resistance of IL-6. J Clin Endocrinol Metab8272182-2191, 1997. doi Nếu không có điều trị nội khoa, liều LD-50/60 liều dự kiến có thể gây tử vong cho 50% số bệnh nhân trong vòng 60 ngày đối với bức xạ toàn thân là khoảng 3 Gy; phơi nhiễm với > 6 Gy gần như luôn gây tử vong. Khi phơi nhiễm liều 95% khi được dùng vào thời điểm tối ưu trước khi phơi nhiễm 1 tiếng. Tuy nhiên, hiệu quả giảm đáng kể theo thời gian ~80% hiệu quả ở 2 giờ sau khi phơi nhiễm và dùng nhiều hơn 24 giờ sau khi phơi nhiễm sẽ không có tác dụng bảo vệ. Kali iodua có thể được cho dùng dưới dạng viên nén hoặc dưới dạng dung dịch siêu bão hòa liều lượng người lớn và trẻ em > 68 kg, 130 mg; từ 3 đến 18 tuổi [ 10% liều lượng nghề nghiệp cho phép tối đa 0,05 Sv. Liều kế điện tử tự đọc giúp ích cho việc theo dõi liều tích lũy nhận được trong một sự cố. Sau khi môi trường bị nhiễm xạ ở mức cao lan rộng do tai nạn nhà máy điện hạt nhân hoặc cố ý giải phóng chất phóng xạ, có thể giảm thiểu phơi nhiễm với phóng xạ bằng các cách Ẩn nấp tại chỗDi chuyển khỏi khu vực bị nhiễm xạCách tiếp cận tốt hơn phụ thuộc vào nhiều biến theo biến cố cụ thể, bao gồm Thời gian đã trôi qua kể từ lần giải phóng bức xạ đầu tiênCho dù việc giải phóng bức xạ đã dừng hay đang tiếp tụcCác tình trạng thời tiếtSự sẵn có và loại nơi trú ẩnĐiều kiện sơ tán ví dụ giao thông, khả năng vận chuyểnCông chúng nên làm theo lời khuyên của nhân viên y tế công cộng địa phương theo đưa tin trên các hệ thống thông báo cảnh báo khẩn cấp. Nếu nghi ngờ, trú ẩn tại chỗ là lựa chọn tốt nhất đến khi có thêm thông tin bổ sung. Khi chọn nơi trú ẩn, nên chọn chỗ trung tâm của các kết cấu bê tông hoặc kim loại ở tầng trên hoặc dưới ví dụ, trong tầng hầm là tốt nhất. Nếu biến cố là một vụ nổ vũ khí hạt nhân, có thể nhanh chóng tìm thấy nơi trú ẩn tại chỗ như một nơi trú ẩn hiệu quả trong vài giờ đầu tiên sau khi phát nổ và sau đó làm theo lời khuyên của các quan chức ứng phó khẩn cấp địa điệp nhất quán và ngắn gọn từ các quan chức y tế công cộng có thể giúp giảm bớt sự hoảng sợ không cần thiết và giảm số lần cấp cứu của những người có nguy cơ thấp, do đó giữ cho khoa cấp cứu không bị quá tải. Một kế hoạch truyền thông như vậy cần được tiến hành trong bất cứ sự cố nào. Nên có kế hoạch giảm nhu cầu về các nguồn lực của khoa cấp cứu bằng cách cung cấp một địa điểm thay thế để sơ cứu, khử nhiễm và tư vấn cho những người không có vấn đề y tế khẩn người sống trong vòng 16 km 10 dặm của nhà máy điện hạt nhân nên có quyền sẵn sàng sử dụng thuốc KI. Loại thuốc này có thể được lấy từ hiệu thuốc địa phương và một số cơ sở y tế công cộng. Thuốc bảo vệ khỏi phóng xạ, chẳng hạn như hợp chất thiol có đặc tính thu hồi gốc tự do, đã được chứng minh là làm giảm tỷ lệ tử vong khi được dùng trước hoặc tại thời điểm chiếu xạ ở bệnh nhân đang hóa trị và/hoặc xạ trị. Cần các nghiên cứu bổ sung để chứng minh lợi ích trong việc phơi nhiễm bức xạ không y khoa ví dụ tai nạn nhà máy điện hạt nhân.Amifostin là một chất chống phóng xạ tiêm hiệu quả trong nhóm này. Thuốc được sử dụng trên lâm sàng để ngăn ngừa khô miệng ở những bệnh nhân đang được xạ trị. Các tác dụng bất lợi bao gồm buồn nôn và nôn, hạ huyết áp và giảm canxi huyết thanh. Thai nhi phơi nhiễm với thuốc này có thể gây dị tật bẩm sinh. Palifermin, một yếu tố tăng trưởng biểu mô niêm mạc, là một phiên bản sửa đổi của một loại protein tự nhiên của con người được gọi là yếu tố tăng trưởng tế bào sừng KGF được sản xuất trong phòng thí nghiệm. Nó được sử dụng để giảm nguy cơ phát triển viêm niêm mạc nặng và giảm thời gian viêm niêm mạc ở những bệnh nhân được hóa trị và xạ trị liều cao sau đó là giải cứu tế bào gốc. Palifermin có thể tương tác với heparin, do đó nên tráng rửa đường tĩnh mạch bằng nước muối sinh lý trước và sau khi dùng palifermin. Các tác dụng bất lợi bao gồm phát ban, viêm tụy, sốt và phù ngoại biên. Một đứa trẻ chưa sinh phơi nhiễm với thuốc này có thể gây ra dị tật bẩm sinh. Liều lượng là 60 mcg/kg x 1 lần/ngày. Sau đây là các tài nguyên tiếng Anh có thể hữu ích. Vui lòng lưu ý rằng CẨM NANG không chịu trách nhiệm về nội dung của các tài nguyên này. Singh VK, Seed TM The efficacy and safety of amifostine for the acute radiation syndrome. Expert Opin Drug Saf 18111077-1090, 2019 doi

hiện tượng phóng xạ